جوان و حلّ قدرتمندانه مشكلات

 شاید سؤالاتى از قبیل: چرا اوضاع ما چنین شده است؟ چرا من شغل مناسبى ندارم؟ چرا درس بخوانم؟ چرا آینده من نامعلوم است؟ چرا همه با من بدند؟ چرا این قدر بدبختم؟ چرا درآمد مكفى ندارم؟ و ... را از خود پرسیده و یا با دوستان خود در میان گذاشته باشید. البته درست است كه این مسائل و پدیده‏ها ، دلایل و عوامل بیرونى نیز دارند كه نقش آنها را در ایجاد چنین وضعى نمى‏توان نادیده گرفت؛ امّا ریشه بیشتر این مشكلات و سؤالات را مى‏توان در درون هر شخص یافت و با پى بردن به منشأ و علّت آنها مى‏توان براى تغییر یا حلّشان راه پایانى یافت. در این مقاله، كوشش شده است كه فرمول‏ها و راه‏كارهایى عملى جهت شناخت و تقویت قواى درونى و اراده ارائه شود ، تا از طریق آن جوان بتواند در جهت مسلّط شدن بر اوضاع و ایجاد تغییرات بیرونى مطلوب، گام بردارد.

1. دوستى با خداوند

ذكر نام و یاد خداوند ، به انسان ، چنان آرامش و اطمینانى مى‏بخشد كه در پرتو آن، انسان، قدرت خاصى به دست مى‏آورد. به تعبیر قرآن: «دل، با یاد خداوند آرام مى‏گیرد». البته ذكر خداوند ، نعمتى است كه بندگان خاص خداوند دارند؛ زیرا هرگاه شما یاد خدا كردید ، معلوم مى‏شود اوّل خدا به یاد شما بوده و به شما توفیق چنین كارى را عطا نموده است

و برعكس، كسانى كه از خدا روى گردان‏اند و از یاد و نام خدا غافل و در تمام عمر نخواسته‏اند كه به این موضوع بپردازند، زندگى‏شان با مشكلات و معضلات فراوانى مواجه مى‏شود كه به بیان قرآن: «هر كه از یاد من روى گرداند ، زندگى دشوارى خواهد داشت.» و بعد در جاى دیگر به دنبال علت آن هستند.یاد خدا در جوانی می تواند کمک خوبی برای طی کردن مسیر زندگی باشد.

2. شروع كردن از خود و پرداختن به خویش

در این خصوص، اعتقاد بر این است كه جوان باید ابتدا از خودش شروع كند؛ چرا كه انسان، خلیفة‏الله است و قدرت خلق و تغییر به او عطا شده است.

جمله معروفى است كه شما نیز شاید شنیده یا خوانده باشید كه: «انسان‏ها معمولاً همان مى‏شوند كه مى‏اندیشند». تصور انسان از خودش و از جهان پیرامونش راه و هدف او را تعیین مى‏كند . كسى كه خود را بدشانس، بدبخت و ناتوانْ خطاب و احساس كند ، نباید انتظار داشته باشد كه دیگران به خوش‏بختى او كمك كنند .

 پس در این خصوص:

مراقب تنهایى خود باش كه به اندیشه تبدیل مى‏شود؛

مراقب اندیشه خود باش كه به عمل تبدیل مى‏شود؛

مراقب عمل خود باش كه به عادت تبدیل مى‏شود؛

مراقب عادات خود باش كه به شخصیّت تبدیل مى‏شود؛

 مراقب شخصیت خود باش كه به سرنوشت تبدیل مى‏شود؛

سرنوشت را نمى‏توان از سر نوشت

پرداختن به خود و تسلط یافتن بر نفس خویش مى‏تواند در انجام دادن درست كارها به انسان كمك كند؛ چرا كه انسان همیشه در حال نبرد با دو قدرت و دشمن است: یكى مشكلات و موانع بیرونى و دیگرى وسوسه‏ها و هجوم‏هاى درونى. مقابله با اولى، دورى از تنبلى و تن‏پرورى و سستى و خُمود و البته كار و تلاش دائم را مى‏طلبد و مقابله با دومى، جرئت و جسارت و ایمان و شجاعت لازم دارد كه البته برترین فضائل‏اند و به همان اندازه به دست آوردنشان هم دشوارتر. اینها براى مقابله با دشمن درونى، لازم‏اند.

3. داشتن هدف و برنامه روزانه زندگى

بى‏برنامگى و بى‏هدفى، جوان را به روزمرّگى مى‏كشاند و كسى كه دچار روزمرگى شود ، به دام افسردگى و احساس بیهودگى در زندگى نیز خواهد افتاد. نتیجه روزمره زندگى كردن، این است كه: انسان، هر چه برایش پیش مى‏آید ، انجام مى‏دهد ، نه هر چه پیش‏بینى كند. هر چه براى او پیش مى‏آید ، مى‏خواهد ، نه هر چه بخواهد ، برایش پیش آید؛ یعنى بارى به هر جهت! یعنى منتظر بخت و شانس و اقبال و ... بودن؛ یعنى متوقف شدن و تكرارى زندگى كردن.

كسى كه نداند در 24 ساعت آینده چه كارهایى قرار است انجام دهد ، مجبور است كارهایى را كه قرار نیست، به اجبار و برخلاف میل خودش انجام دهد و طبعاً نتایج ناخواسته و پیش‏بینى نشده‏اى رخ خواهد داد.

4. ایجاد تغییر در نظام باورها

نظام باورها و نحوه تلقّى هر كس از خود و جهان پیرامونش، نوع نگاه، اهداف، برنامه‏ها و كلاً همه هستى او را تحت‏الشعاع خود قرار مى‏دهد. پس یک جوان موفق باید نظام باورهاى خود را نسبت به هستى و جهان، به‏گونه‏اى تغییر داده كه از بدبینى، كج‏اندیشى و افكار ویرانگر و مأیوس‏كننده خالى شود. كسى كه باور دارد جهان و هر چه در كیهان هست، آمده‏اند تا به او كمك كنند، یا باور دارد كه ابر و باد و مَه و خورشید و فلك در كارند تا او نانى به كف آرد و به غفلت نخورد، سرنوشت او، تفاوت خواهد داشت، با كسى كه اعتقاد دارد كه جهان و تمام آدم و عالم، كمر به كشتن او بسته‏اند و فلك، غدّار است و روزگار، كج‏مدار و بدرفتار! چرا كه این‏گونه اندیشیدن‏ها نه تنها در شكل‏گیرى شخصیت و منش آدمى مؤثر است، بلكه در دستیابى یا عدم دستیابى انسان به كلیدهاى فائق آمدن بر مشكلات نیز تأثیر دارد.

5. داشتن آرزوهاى ممكن و خیال‏هاى مثبت

آرزو داشتن و خیال‏پردازى، تا زمانى كه حالت افراط به خود نگرفته و از واقعیتْ دور نشده باشد ، مى‏تواند مفید باشد. تاریخ از آنِ كسانى است كه آرزو و هدف دارند. انسانى كه آرزو و هدف داشته باشد ، فقر نمى‏شناسد. وقتى گفته مى‏شود: «آرزو بر جوانانْ عیب نیست»، شاید به همین دلیل است كه آرزو، حركت و انگیزه و امید لازم را براى رسیدن به هدف در آدمى ایجاد مى‏كند و چنان نیروى قوى‏اى است كه مى‏تواند آدمى را به هدف برساند و مانند سُكّان یك كشتى، جهت حركت را مشخّص مى‏كند. خیال، حتّى گاهى منشأ آگاهى و اطلاع آدمى مى‏شود كه مى‏توان با آن، دید و به كشف و اختراع و ابتكار، دست یافت یا آثار ادبى و هنرى پدید آورد.اما نباید خیال پردازی بیش از حد باشد ویا آرزوهایی را در سر پروراند که غیر ممکن بوده و روحیه ی جوان را تضعیف کند.

6. تلاش و كوشش و اعتماد به نفس

در مقابل اراده آهنین آدمى همه چیز امكان‏پذیر است و اگر انسان به چیزى علاقه‏مند شد و براى رسیدن به آن تلاش مستمر داشت قطعاً بدان دست مى‏یابد. به تعبیر قرآن: «تنها آنچه انسان با سعى و كوشش به دست مى‏آورد ، براى او مى‏ماند.» و یافتن و رسیدن، راهى جز كوشش و خواستن ندارد و البته در این راه، اراده نیز لازم است.

امّا نباید فراموش كرد كه انعطاف‏پذیرى و تطبیق و وفق دادن خود با شرایط نیز لازم است. البته این موضوع نباید به معناى عقب‏نشینى، منفعل بودن، دائم اثر پذیرفتن یا همیشه همرنگ جماعت شدن و ... باشد.

7. مطالعه و تحقیق و كسب دانش

جستجوى حقیقت، به انسان، آگاهى و بینش مى‏دهد و انسان را مهیّاى عزیمت و رهایى و آزادى معنوى مى‏نماید. البته همه اینها یك شرط دارد و آن هم همراه شدن با توفیق الهى است كه قطعاً شامل احوال همه بندگان نخواهد بود و تابع رضایت الهى است.

اولاً باید مراقب بود كه علم و درسِ آدمى باعث گمراهى نگردد.و ثانیاً باید مراقب بود كه آدمى، عالم بى‏عمل نگردد كه چون زنبورى بى‏عسل و درخت بى‏بار است. چه خوب است كه از علم در جهت مثبت و خیر و نیكى استفاده شود.

منبع:حدیث زندگى با تغییر