محرمانه در خصوص دختران

در فرهنگ ملی و دینی ما، دختران جایگاه ویژه و خاص خود را دارند. برخلاف زمان بعثت پیامبر اکرم که رویه فرهنگی جامعه اینگونه ترویج می کرد که دختران را به دلیل بی برکتی و عدم کارایی لازم باید از بین برد ، در تعبیرات اسلامی وجود دختر به عنوان حسنه تلقی می شود و آن را تفضلی از طرف خدا می داند که مستلزم عنایت بیشتری است . چنانچه حضرت رسول(ص) می فرمایند: هر کس از بازار هدیه ای خریداری کند و برای خانواده اش ببرد همانند کسی است که صدقه ای را برای نیازمندان با خود می برد این فرد در هدیه خود دختران را بر پسران مقدم بدارد. "1" از مضمون این حدیث چنین بر می آید که اسلام به روح لطیف و عواطف دختران توجه خاصی نموده است. اما این توجه و عنایت ویژه به دختران از بابت چیست؟ علت این امر را می توان در این موضوع یافت که اولاً این جنسیت از عواطف و احساسات بالایی برخوردار است و ظرفیت آن را دارد که اطرافیان خود را از این نعمت و توانایی برخوردار کند لذا برای آنکه این انرژی شارژ شود و قابلیت انتقال به غیر را داشته باشد باید مورد توجه قرار گرفته و عوامل زمینه ساز خود را در دوران کودکی و نوجوانی دریافت کند و دوم آنکه دختران، مادران آینده هستند و جهت تربیت نسلی موفق، خود نیز باید نیازهای محقق شده داشته باشند. اما منظور ما از تحقق نیازهای کودک پوشیدن لباس های گران قیمت و رنگ به رنگ و نوش جان کردن غذاهای خوش رنگ و لعاب ایرانی و فرنگی و مسافرت های پرخرج و هزینه به مکان های تفریحی و ... نیست.

دختران در سنین و دوره های رشدی مختلف نیازهای روانی گوناگونی دارند که می توان پر اهمیت ترین آنها را تقویت اتکا به نفس و باور توامندی های درونی دانست. از جمله نیازهای دیگر می توان به نیاز او در رابطه با آگاهی های بلوغ اشاره کرد. نیازی که در بسیاری از خانواده ها نادیده گرفته می شود و متأسفانه دختران اطلاعات لازم را صحیح یا غلط از همسالان دریافت می کنند. بهداشت روانی نوجوانان اهمیت قابل ملاحظه ای دارد. زیرا وضعیت سلامت روانی آنان در این دوره، اثرات زیادی بر الگوهای سازگاری رفتاری در بزرگسالان خواهد داشت. دختران در دوران بلوغ ویژگی های روانی خاصی را پیدا می کنند از جمله میل به گوشه نشینی، حساسیت ویژه به انتقاد دیگران، شرم و حیا ناشی از تغییرات جسمی بلوغ، غرق شدن در رویا و تخیلات، حساسیت نسبت به ظاهر خود و نوع پوشش. در این دوران است که نیاز به حمایت و توجه والدین به نیازهای موجود باید نسبت به قبل دو چندان شود و والدین باید بیش از پیش احساس خود را تیزتر به کار ببرند و اعتماد به نفس را به او بازگردانند.

روانشناسان بر این باورند که اگر در آغاز دوران بلوغ به دختران کمک شود تا آنها برای استعدادها و توانایی ها و شخصیت خود و نه ظاهر خویش ارزش قائل شوند احتمال بسیار وجود دارد که آنها شادابی دوران کودکی خود را کماکان حفظ کنند و در نتیجه این کنش، دختران یاد می گیرند سطحی که آرزوهای خود را بالا برده و اعتماد به نفسی را که لازمه رشد استعدادهای نهفته در وجودشان است را حفظ کرده و به کار گیرند.  والدین می توانند پیش از آنکه بایدها و نبایدهای خود را به صورت حکم به دختر خود منتقل کنند ابتدا گوش شنوایی برای درک نیازهای او باشند تا بتوانند این بایدها را با نیاز او تطابق دهند. درست است که نوجوان باید بیاموزد که ارزش های شخصی را با ارزش های فرهنگی همساز کند اما اگر مهارت شنیدن و هم احساسی و درک را از جانب والدین نیاموزد نمی تواند معیار خود را با ارزش های موجود همخوان نماید.

جنبه دیگر آموزش های لازم ،در جهت سازگاری دختران با تغییرات جدید است. پیش از آنکه دختران علائم بلوغ را در خود ببینند نیاز دارند تا منبعی خوب و دوست داشتنی و قابل اعتماد برای پاسخ به سئوال خود بیابند. اگر صمیمت لازم از دوران کودکی همچنان در روابط خانوادگی باقی مانده باشد و حس پاسخدهی و عدم طفره رفتن و تعهد و مسئولیتی در این زمینه در والدین وجود داشته باشد و نوجوان در قبال سئوالات ویژه بازخوردهای مثبت و اقناع کننده ای دریافت کند برای دریافت اطلاعات رو به همسالان کم تجربه خود نمی آورد. ضمن آنکه مادران وظیفه دارند حتی در صورت وجود حائل های بی مورد در رابطه آنها با فرزندشان این سد را با بیان واضح و ساده در مورد آگاهی های مورد نیاز او بشکنند. مادران باید دختر خود را از تغییراتی که دیر یا زود در او مشهود خواهد شد مطلع کنند و حتی از علت و فلسفه وجودی آن در کلامی روشن و متناسب با سن نوجوان دختر خود صحبت کنند. بیان این موضوع ها توان سازگاری دختران را  با شرایط ویژه افزایش خواهد داد و حتی با ایجاد احساس های خوشایند در تقویت عزت نفس او مؤثر می باشد.

اما پدران... به دلیل بروز خصیصه ای خاص مثل نیاز به جنس مخالف در  سنین نوجوانی وجوب این مسئله آشکار می شود که هر چه دختر نوجوان از محبت جنس مخالفی به نام پدر سیراب تر و اشباع تر باشد کمتر مجذوب لبخند یک پسر جوان و ابراز محبت او در خارج از خانه خواهد شد و حلقه های وابستگی های او در بر حذر ماندن از خطرات جنسی و اجتماعی در این زمینه موثر تر است. لذا به پدران توصیه می کنیم که حتماً دختران خود را در آغوش بگیرند، ببوسند، و حتی الامکان ارتباطات کلامی مثبت برقرار کنند. اگر مشغله کاری شما زیاد است باید در نظر داشته باشید که آینده عاطفی دخترتان منوط به اختصاص زمان  بیشتر به اوست که این مسئولیت از عهده هیچ کس جز شما بر نمی آید.

کتاب " آسیب شناسی تربیت دینی جوانان " می تواند در زمینه مسائل تربیتی جوانان مباحث مفیدی را در اختیار شما بگذارد.

بخش خانواده انجمن های تبیان در حیطه مسائل خانواده و جوانان به موضوعات مختلفی می پردازد .

پی نوشت: 1- مستدرک الوسائل –ج 15 –ص 118